Γραφολεξικό Ελληνικών Όρων

Στη σελίδα αυτή υπάρχει μια ομάδα Ελληνικών λέξεων που χρησιμοποιούνται καθημερινά στον κλάδο της Γραφιστικής και των Γραφικών Τεχνών, γενικότερα. Το μικρό αυτό Ελληνικό Λεξικό αποτελείται από ένα βασικό σύνολο λέξεων, σε αλφαβητική σειρά που συνεχώς ενημερώνεται και εμπλουτίζεται. Για κάθε όρο υπάρχει μια σύντομη και ολοκληρωμένη επεξήγηση, μια εικόνα (αν είναι απαραίτητη) και ένας σχετικός σύνδεσμος σε άρθρο του Grafic Notes, για περισσότερη ανάλυση. Αν θέλετε την προσθήκη κάποιας νέας λέξης παρακαλώ επικοινωνήστε στο email graficnotes@gmail.com

  A

Ανάλυση εικόνας: Η ανάλυση μιας εικόνας αναφέρεται στο πόσες πληροφορίες περιέχει και κατά συνέπεια στο επίπεδο της λεπτομέρειας που παρουσιάζει. Όσο μεγαλύτερη είναι η ανάλυση τόσο περισσότερες πληροφορίες περιέχει μια εικόνα, έχει καλύτερη ποιότητα κατά την αναπαραγωγή της και μπορεί να αποτυπωθεί σε μεγαλύτερη κλίμακα χωρίς να δείχνει εμφανώς σημεία απώλειας.

Δύο είναι οι όροι που χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν την ανάλυση μιας εικόνας. O όρος DPI (Dots Per Inch = κουκίδες ανά ίντσα), περιγράφει την ανάλυση μιας εικόνας και αναφέρεται στην τυπωμένη της μορφή. Μετράει πόσες κουκίδες μελανιού μπορεί να επιθέσει ένας εκτυπωτής σε μια ίντσα. Ο όρος PPI (Pixels Per Inch = pixels ανά ίντσα), αναφέρεται στην ψηφιακή αναπαραγωγή της εικόνας. Περιγράφει τον αριθμό των pixels που εμφανίζονται οριζόντια και κάθετα σε κάθε τετραγωνική ίντσα μιας ψηφιακής εικόνας. Για περισσότερες πληροφορίες δείτε το κείμενο "Η διαδικασία παραγωγής Films".

Ανάπτυγμα: Το ανάπτυγμα είναι ένα μηχανολογικό σχέδιο, σε μια επίπεδη επιφάνεια χαρτιού, που δείχνει πως θα είναι π.χ. μια συσκευασία πριν κοπεί, διπλωθεί, συναρμολογηθεί και κολληθεί. Συνήθως το ανάπτυγμα προκύπτει μετά από μελέτη, υπολογίζοντας διάφορους παράγοντες όπως, το μέγεθος και το πλήθος των αντικειμένων που πρέπει να  χωρέσουν σε αυτή, τον τρόπο χρήσης της (δηλαδή άνοιγμα, κλείσιμο, ντάνιασμα κ.ά.), o τρόπος συναρμολόγησης αν πρόκειται για διαφημιστικά Stands, το συνολικό αισθητικό αποτέλεσμα, το κόστος παραγωγής κ.ά. Για περισσότερες πληροφορίες δείτε το κείμενο "Μακέτες με Κοπτικό".

Απεικόνιση (Hinting): Η Απεικόνιση (Hinting) είναι μια μέθοδος  η οποία καθορίζει ακριβώς πιο pixel θα ενεργοποιηθεί ώστε να δημιουργηθεί η καλύτερη δυνατή εικόνα ενός γράμματος  ιδιαίτερα στα μικρά μεγέθη και την χαμηλή ανάλυση.

Η Απεικόνιση (Hinting) είναι ένα ουσιαστικό μέρος της παραγωγής μιας ποιοτικής γραμματοσειράς. Είναι αναπόσπαστο στοιχείο σε κάθε γραμματοσειρά που προορίζεται για να είναι ευανάγνωστη στα μικρά μεγέθη σε συσκευές χαμηλής ανάλυσης. Μια γραμματοσειρά που έχει άριστη απεικόνιση συνδυάζει την ποιότητα ενός άριστου σχεδίου, με την ταχύτητα και τις μειωμένες απαιτήσεις μνήμης. Επιπλέον, επειδή τα εικονοστοιχεία (pixels) παράγονται από μια διανυσματική γραμματοσειρά, το κείμενο μπορεί να περιστραφεί, να αλλάξει μέγεθος και να εκτυπωθεί διατηρώντας την υψηλή ποιότητα εικόνας.  Οι γραμματοσειρές  TrueType προσφέρουν πολύ περισσότερες δυνατότητες και ευελιξία στην ικανότητα απεικόνισης τους από άλλες γραμματοσειρές. Οι γραμματοσειρές TrueType είναι συνεπώς οι καλύτερες γραμματοσειρές για την επίδειξη κειμένου στην οθόνη. Για περισσότερες πληροφορίες δείτε το κείμενο "Η διαδικασία παραγωγής Films".

Αράδα: Οριζόντια στοιχειοθετημένη διαδοχή λέξεων από στοιχεία δεδομένης οικογενείας γραμματοσειράς και δεδομένου μήκους, βάσει προτύπου κειμένου.

Αρίθμηση σελίδων Films (Print page numbers ): Αρίθμηση στις σελίδες των films. Η αρίθμηση αυτή καθορίζεται με σχετική παράμετρο κατά την διαδικασία δημιουργία Postscript αρχείων. Για περισσότερες πληροφορίες δείτε το κείμενο " Η διαδικασία παραγωγής Films ".

  

B

Βαθυτυπία: Η βασική αρχή της Βαθυτυπίας είναι πως το μελάνι βρίσκεται μέσα σε μικρά θυλάκια στον εκτυπωτικό κύλινδρο και από εκεί, μέσω πίεσης, μεταφέρετε πάνω στο χαρτί. Η Βαθυτυπία, είναι μια μέθοδος άμεσης εκτύπωσης (όπως και η Φλεξογραφία) και όχι έμμεσης (όπως η Offset, όπου μεταξύ εκτυπωτικής πλάκας και χαρτιού παρεμβάλλεται ο κύλινδρος μεταφοράς από καουτσούκ). Τα θυλάκια που παγιδεύουν το μελάνι μέσα τους έχουν δημιουργηθεί με χάραξη, είτε με lazer σήμερα, είτε παλαιότερα με διάβρωση. Ο κύλινδρος λοιπόν, τοποθετείται αρχικά κατά το ήμισυ περίπου μέσα στο δοχείο που περιέχει το μελάνι. Με την περιστροφή του κυλίνδρου, το μελάνι εισέρχεται ισόποσα σε όλες τις κοιλότητες του και στη συνέχεια μια λεπίδα αφαιρεί από την επιφάνειά του το περισσευούμενο μελάνι. Κατόπιν, με τη βοήθεια ενός άλλου κυλίνδρου, το χαρτί πιέζεται πάνω του και αλληλεπιδρώντας με το χαρτί, το μελάνι μεταφέρεται από τον κύλινδρο στην επιφάνεια του χαρτιού σχηματίζοντας την εικόνα.

Η μέθοδος καθιερώθηκε στην αγορά των εφημερίδων, των περιοδικών και των κάθε είδους διαφημιστικών εντύπων σε μεγάλα τιράζ, χάρη στις υψηλές ταχύτητες παραγωγής και την εξαιρετική ποιότητά της.

Γ
Γραμμή βάσης: Είναι η νοητή γραμμή που περνά από το μέσω μιας σειράς χαρακτήρων.

Δ

Διεθνείς Διαστάσεις Χαρτιού Εκτύπωσης :  Το διεθνές σύστημα ποιότητας ISO 216 είναι εκείνο που προσδιορίζει τα στάνταρ μεγέθη των χαρτιών εκτύπωσης. Το ISO 216 κυκλοφόρησε το 1975 και βασίζεται στο Γερμανικό DIN 476 που υπάρχει από το 1922. Στο ISO 216 αναφέρονται δύο σειρές μεγεθών η Σειρά Α και η Σειρά Β. Το 1985 κυκλοφόρησε το ISO 269, στο οποίο ορίζεται και η Σειρά C για φακέλους. Με την βοήθεια των ISO, λοιπόν, περιγράφονται με σαφήνεια όλες οι διεθνείς στάνταρ διαστάσεις χαρτιών και φακέλων, όπως π.χ. το Α3, Α4, που ισχύουν στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Η βασική αρχή έγκειται στο ότι κάθε μέγεθος προκύπτει από το δίπλωμα ή το κόψιμο στην μέση του αμέσως προηγούμενου μεγέθους χαρτιού. Πάντα το δίπλωμα ή το κόψιμο γίνεται στην μεγαλύτερη πλευρά, οπότε το κάθε μέγεθος που προκύπτει να έχει την ίδια αναλογία. Οι διαστάσεις των πλευρών του μεγέθους Α έχουν έναν λόγο ο οποίος είναι, 1: 1,414. Έτσι λοιπόν με δεδομένο αυτό το λόγο (1:1,414) και για το εμβαδόν ενός τετραγωνικού μέτρου, ορίζεται το σχήμα Α0 με πλευρές 841Χ1189 mm. Κόβοντας πάντα την μεγάλη διάσταση στην μέση, παίρνουμε διαδοχικά τα σχήματα Α1, Α2, Α3, Α4 κ.ο.κ. Για περισσότερες πληροφορίες δείτε το κείμενο "Διεθνείς Διαστάσεις Χαρτιού Εκτύπωσης".

Δοκίμιο (Color Proof): Το τυπογραφικό δοκίμιο ανήκει στο στάδιο της προεκτύπωσης ενός εντύπου. Είναι η εκτύπωση ενός τμήματος κειμένου ή εικόνας, με σκοπό να ελεγχθεί και να διορθωθεί ως προς το περιεχόμενο αλλά και χρωματικά.

Ε

Εικονικός εκτυπωτής: Είναι ο εκτυπωτής ο οποίος δεν συνδέεται άμεσα με τον υπολογιστή σας, άλλα υπάρχει στην λίστα εκτυπωτών σας και μπορείτε να τον χρησιμοποιήσετε. Αυτό συμβαίνει από τη στιγμή που έχετε εγκαταστήσει τον driver του εκτυπωτή στον υπολογιστή σας. Ο εκτυπωτής αυτός δεν κάνει εκτυπώσεις σε χαρτί, αλλά τον χρησιμοποιείτε κάθε φορά που θέλετε να δημιουργείτε Postscript ή PDF αρχεία. Για περισσότερες πληροφορίες δείτε το κείμενο "PDF Αρχεία. Μοιραστείτε την πληροφορία". 

Κ

Καλούπι: Είναι μια ξύλινη επιφάνεια στην οποία θα στερεωθούν ειδικά μεταλλικά ελάσματα – μαχαίρια που θα έχουν ακριβώς το ίδιο σχήμα με το περίγραμμα της δουλειάς που πρέπει να κοπεί π.χ. μια συσκευασία. Το καλούπι δημιουργείται βάσει του αναπτύγματος της δουλειάς και ακολουθεί της οδηγίες κοπής που υπάρχουν στο αντίστοιχο film με το κοπτικό. Στο τελικό στάδιο επεξεργασίας, το καλούπι προσαρμόζεται σε μια κοπτική μηχανή με τη βοήθεια της οποίας γίνεται η κοπή της εκτυπωμένης δουλειάς. (βλ. «Κοπτικό», «Ανάπτυγμα»). Για περισσότερες πληροφορίες δείτε το κείμενο "Μακέτες με Κοπτικό".

Κασέ: Μια μέθοδος σύμφωνα με την οποία σχεδιάζονται σε ένα χαρτί οι μικρογραφίες όλων των σελίδων ενός πολυσέλιδου εντύπου σε συγκεκριμένη σειρά. Πάνω στις μικρογραφίες των σελίδων σημειώνονται οι θέσεις που θα έχουν τα στοιχεία, κείμενα, θέματα και εικόνες, όπως αυτά θα εμφανιστούν στο έντυπο. Το κασέ αποτελεί έναν τέλειο οδηγό για τον δημιουργό του εντύπου, τον γραφίστα αλλά και τους τεχνικούς μοντάζ και εκτύπωσης.

Κοπτικό:  Ως «Κοπτικό» ορίζουμε τα σημεία εκείνα στα οποία πρέπει να κοπεί μια δουλειά μετά την εκτύπωση της. Τα σημεία αυτά είναι το συνολικό περίγραμμα της δουλειάς και πιθανόν κάποια σημεία στο εσωτερικό της. 

Το κοπτικό χρησιμοποιείται σε έντυπα  όπως διαφημιστικά φυλλάδια, τιμοκατάλογοι, ευχητήριες κάρτες, επαγγελματικές κάρτες, κουπόνια προσφορών, διαφημιστικά ραφιών, επιστολόχαρτα, φάκελοι αλληλογραφίας, folders, εξώφυλλα βιβλίων ή περιοδικών κ.ο.κ. Για περισσότερες πληροφορίες δείτε το κείμενο "Μακέτες με Κοπτικό".

Κουκκίδα:
Λεξικό Κοινής Νεοελληνικής: κουκκίδα η [ku<k>íδa] O26 : 1. το σημάδι της τελείας. 2. πολύ μικρό ακαθόριστο σημαδάκι: Tο πλοίο ήταν μια / φαινόταν σαν μια ~ στο πέλαγος. [κουκ(ί) -ίδα (διαφ. το ελνστ. κοκκίς `μαύρη λεύκα΄) (ορθογρ. κατά το κόκκος)]
Λεξικό Μπαμπινιώτη: κουκκίδα (η) 1. μικρό, στρογυλό σημάδι: μία ~ στον χάρτη έδειχνε το σημείο συνάντησης ΣΥΝ. στίγμη 2. η τελεία ΦΡ. τρεις κουκκίδες (...) τα αποσιωπητικά 3 ΤΥΠΟΓΡ. η μικρότερη εκτυπωτική μκονάδα των γνωστών εκτυπωτικών συστημάτων (βλ. κ. λ. ράστερ) [ΕΤΥΜ. < μτγν. κοκκίς, -ίδος υποκ. τού αρχ. κόκκος]

Κωδικοποίηση Unicode: Unicode είναι ένα είδος κωδικοποίησης σύμφωνα με την οποία προτείνεται ένας μοναδικός αριθμός για κάθε χαρακτήρα, ανεξάρτητα από το λειτουργικό σύστημα, ανεξάρτητα από το λογισμικό, ανεξάρτητα από τη γλώσσα. Υποστηρίζεται από πολλά λειτουργικά συστήματα, όλους τους σύγχρονους browsers και πολλά άλλα προϊόντα. Η εμφάνιση της κωδικοσελίδας Unicode και η διαθεσιμότητα εργαλείων που την υποστηρίζουν είναι από τις σημαντικότερες εξελίξεις της πρόσφατης τεχνολογίας λογισμικών.

To Consortium Unicode είναι ένας κοινωφελής οργανισμός, ιδρύθηκε για να αναπτύξει, να επεκτείνει και να μεταδώσει τη χρήση της κωδικοσελίδας Unicode που καθορίζει την αναπαράσταση κειμένου σε σύγχρονα λογισμικά προϊόντα. Μεγάλος αριθμός εταιριών και οργανισμών της διεθνούς βιομηχανίας υπολογιστών και λογισμικών είναι μέλη του Consortium Unicode (http://www.unicode.org). Unicode μπορεί να είναι τόσο οι γραμματοσειρές TrueType, όσο και οι OpenType. Με αυτόν τον τρόπο, και εφόσον μια εφαρμογή υποστηρίζει Unicode, μπορούμε να γράφουμε σε πολλές γλώσσες, εφόσον εγκαταστήσουμε το κατάλληλο πληκτρολόγιο, με μία μόνο γραμματοσειρά. Για περισσότερες πληροφορίες δείτε το κείμενο "OpenTypeΓραμματοσειρές". 

Λ

Λιθογραφία: Η Λιθογραφία είναι μια τεχνική εκτύπωσης η οποία στηριζεται στο γεγονός ότι το νερό και οι λιπαρές ουσίες δεν αναμιγνύονται ποτέ.

Το θέμα ή η παράσταση σχεδιάζεται με λιπαρή κιμωλία πάνω σε πέτρα (πορώδη ασβεστόλιθο) ή πλάκα τσίγγου και στην συνέχεια στεγνώνεται. Όταν το νερό τρέξει στις επιφάνειες που έχουν σχεδιαστεί, το λιπαρό μελάνι "πιάνει" μόνο στα σημεία που είναι χαραγμένα και όχι στην υγρή πέτρα.

Αρχικά χρησιμοποιούσαν την λιθογραφία μόνο για αναπαραγωγές αλλά σιγά σιγά εξελίχτηκε σε ανεξάρτητη τέχνη και καλλιεργήθηκε από πολλούς καλλιτέχνες του 19ου αιώνα. Η έγχρωμη λιθογραφία (χρωμολιθογραφία) καθιερώθηκε σαν είδος τέχνης για πρώτη φορά από τον Ανρί ντε Τουλούζ-Λωτρέκ

Λινοτυπία:  Η λινοτυπία (στιχοτυπία) είναι μια μορφή τυπογραφικής τεχνικής. Η λινοτυπική μηχανή παρήγαγε συμπαγείς στίχους (αράδες) με ανάγλυφους χαρακτήρες, οι οποίοι μετά το μελάνωμά τους αποτυπώνονταν στο χαρτί. Η σύνθεση κάθε στίχου γινόταν μηχανικά κάθε φορά που ο χειριστής της μηχανής, διαβάζοντας το χειρόγραφο συνήθως κείμενο που είχε τοποθετημένο μπροστά του, πατούσε το αντίστοιχο με κάθε γράμμα πλήκτρο στο πληκτρολόγιο. Οι συμπαγείς στίχοι δημιουργούνταν από ένα κράμα μολυβιού, κασσιτέρου και αντιμονίου, που βρισκόταν τηγμένο στο πίσω μέρος της μηχανής.

Μ

Μάσκα : Από το γαλλικό και γνωστό masque =προσωπίδα. Με την τεχνική αυτή δημιουργείται μια αδιαφανή επιφάνεια επάνω στο φιλμ, με σκοπό την εξάλειψη τμημάτων εικόνας, κατά την αναπαραγωγή. Αντίστοιχες τέτοιες μέθοδοι υπάρχουν και στις εφαρμογές επεξεργασίας εικόνας.

Μεταξοτυπία: Είναι η μέθοδος εκτύπωσης που βασίζεται σε σε ένα οριζόντιο πλαίσιο (τελάρο) όπου στην κάτω του πλευρά είναι τεντωμένη μια γάζα από καθαρές ίνες (παλιότερα ήταν μεταξωτή). Η εικόνα που πρόκειται να τυπωθεί βρίσκεται σχηματισμένη πάνω στη γάζα αφήνοντας ανοικτούς τους πόρους, ενώ οι περιοχές που δεν θα εκτυπωθούν είναι κλειστές. Το μελάνι τοποθετείται πάνω στη γάζα και οδηγείται, με την πίεση μιας λαστιχένιας σπάτουλας, να περάσει από τους ανοικτούς πόρους και να σχηματίσει την εικόνα στην επιφάνεια που βρίσκεται μόλις 2-3 χιλ κάτω και παράλληλα με το τελάρο.

Μουαρέ: Από το γαλλικό moire (=ύφασμα) με κυματοειδείς και στιλπνές ραβδώσεις. Με τον όρο αυτό εννοούμε τη λανθασμένη εκτύπωση δύο, τουλάχιστον, ράστερ πού δίνουν την αίσθηση ότι μια εικόνα κατά τόπους είναι «λεκιασμένη».
Συγκεκριμένα, η σωστή απόδοση μιας εικόνας δημιουργείται από την οριζόντια παράταξη των ράστερς σε γραμμές και την ανάλογη διάταξη των κέντρων τους. Σε περίπτωση που ο σχηματισμός αυτός χαλάσει, τότε εμφανίζεται το φαινόμενο του μουαρέ. Για περισσότερες πληροφορίες δείτε το κείμενο "Η διαδικασία παραγωγής Films".

Μοντάζ: Από το γαλλικό montage = συναρμολόγηση. Με την εργασία αυτή καθορίζεται η θέση κάθε σελίδας πάνω σε ένα τυπογραφικό. Η θέση κάθε σελίδας είναι συγκεκριμένη και η σωστή διάταξη γίνεται βάσει το πλήθος των σελίδων ενός εντύπου (4, 8, 16, 32) και το τελικό μέγεθος του χαρτιού εκτύπωσης. Στόχος της εργασίας αυτής είναι, μετά το τύπωμα και το δίπλωμα του τυπογραφικού να παραχθεί ένα έντυπο με την σωστή (βάσει του κασέ) σειρά των σελίδων.

Ξ

Ξάκρισμα: Τα χιλιοστά (συνήθως 3 ή 5mm) του εικαστικού που πρέπει να περισσεύει από μια σελίδα, σύμφωνα με το εξωτερικό σημείο τομής του χαρτιού ενός εντύπου, πού μορφοποιεί το έντυπο και το σχήμα του. Σκοπός του ξακρίσματος είναι, σε μια ολοσέλιδη έγχρωμη δουλειά, να μην υπάρχουν λευκά σημεία στα τελειώματα της σελίδας (βλ. Bleed)

Ξεγύρισμα: Εργασία με την οποία αποχωρίζεται, με γραφικά μέσα, ένα τμήμα μιας εικόνας, από το φόντο της. Η εργασία αυτή  λέγεται και ντεκουπάρισμα.

Ξεγυριστό: βλ. και ξεγύρισμα. Είναι το τμήμα της εικόνας που αποκόπηκε από το φόντο του. Λέγεται και ντεκουπαριστό.

Ο

Οριζόντια αντιστροφή της σελίδας εκτύπωσης (Πάστα Ανάποδα): Μια τεχνική παραγωγής films σύμφωνα με την οποία το περιεχόμενο της σελίδας διαβάζεται ανάποδα (από δεξιά προς τα αριστερά). Η τεχνική αυτή είναι αναγκαία για εκτυπώσεις όπως η μεταξοτυπία. Όλες οι εφαρμογές γραφιστικής υποστηρίζουν την τεχνική αυτή, κατά τη δημιουργία postscript αρχείων. Π.χ. στο Corel Draw είναι η παράμετρος Mirror. 

Οφθαλμός: Η επιφάνεια πού κατέχει το κυρίως μόνο τυπογραφικό στοιχείο, χωρίς τις άνω και κάτω πατούρες του.

Π

Πάστα Ανάποδα: (βλ. Οριζόντια αντιστροφή της σελίδας εκτύπωσης)

Πατούρα: Η χαμηλότερου επιπέδου επιφάνεια του τυπογραφικού στοιχείου, πού πλαισιώνει το άνω και κάτω μέρος του, επιτρέποντας του να εξέχει.

Πεζό στοιχείο: Το «μικρό» στοιχείο κάθε γράμματος.

Πεζοκεφαλαία: Στοιχεία προοριζόμενα για στοιχειοθεσία, πού περιλαμβάνουν πεζά και κεφαλαία, της ίδιας οικογένειας.

Περασιά: Κάθετη ή οριζόντια νοητή ευθυγράμμιση διαφορετικών και σε απόσταση τοποθετουμένων τμημάτων του μοντάζ.

Πίκμανση: Η κατασκευή, με πίεση, χαράγματος πλάτους ενός περίπου χιλιοστού, πάνω σε χαρτόνια, χονδρά χαρτιά, ημίσκληρα εξώφυλλα κ.λπ, προκειμένου να διευκολυνθεί σ' εκείνο το σημείο το δίπλωμα ή το τσάκισμα.  Η πίκμανση γίνεται ή σε ειδική μηχανή, ή σε οποιοδήποτε επίπεδο πιεστήριο.

Πλακάτο: Με τον όρο αυτό αναφερόμαστε σε κάθε συμπαγής, συνεχής, μονόχρωμη εκτυπωμένη επιφάνεια, χωρίς τόνους, αυξομειώσεις ή ράστερ. Κάθε ένα πλακάτο χρώμα εκτυπώνεται σε ξεχωριστό διαχωρισμό.

Πληροφορίες Αρχείων : Πληροφορίες που τυπώνονται πάνω στο film και αναφέρονται σ το όνομα του αρχείου, στο φάκελο αποθήκευσης, στην ημερομηνία και ώρα εκτύπωσης του film, στο όνομα του βασικού χρώματος στο οποίο αντιστοιχεί η κάθε σελίδα του film κ.ά. Τα στοιχεία αυτά εμφανίζονται στο περιθώριο των σελίδων του film.  

Ρ

Ράστερ: (βλ. Raster) 

Σ

Σαλόνι: Οι δύο απέναντι, μονοκόμματες αριστερά και δεξιά σελίδες βιβλίου, περιοδικού κ.λπ. μέσα στο ίδιο έντυπο.

Σελιδοποίηση: Η αισθητική διάταξη και προσχεδίασμα από τον επιμελητή εκδόσεως, γραφίστα κλπ, των στοιχείων πού θα συγκροτήσουν το έντυπο.

Σημεία Κοπής (Crop Marks): Τα σημάδια αυτά εμφανίζονται στο film και έχουν την μορφή ορθής γωνίας. Βρίσκονται  στις τέσσερις γωνίες κάθε σελίδας. Τα  σημάδια  αυτά υποδεικνύουν στον τυπογράφο ή τον βιβλιοδέτη τα σημεία στα οποία πρέπει να κοπεί το κεντρικό θέμα της σελίδας από το χαρτί. 

Σκάλα Εuropa: η ευρωπαϊκή σκάλα χρωμάτων για την offset εκτύπωση η οποία έχει καθιερωθεί από το 1965 κατά τον κανόνα DIN 16539 για επίπεδη εκτύπωση.

Ο κανονισμός αυτός προδιαγράφει για τα πιγκμέντα των βασικών χρωμάτων κίτρινο (Υ), Ματζέντα (Μ), και κυανό (C), μια πολύ ακριβή οπτική εικόνα εμφάνισης, όσον αφορά τον τόνο, ο οποίος μπορεί να ελεγχθεί κάτω από κανονικές συνθήκες. Οι περισσότερες τετράχρωμες εργασίες διεκπεραιώνονται σήμερα με την χρήση της σκάλας europa.

Σταυροί Σύμπτωσης ( Registration marks ): Τα σύμβολα αυτά λένε στον τυπογράφο πως πρέπει να τοποθετήσει κάθε διαχωρισμό σε σχέση με τους υπόλοιπους ώστε να πετύχει την τέλεια σύμπτωση των χρωμάτων. Για να το πετύχει αυτό πρέπει τα σύμβολα σύμπτωσης να συμπίπτουν απόλυτα κατά την παραγωγή εκτυπώσεων τετραχρωμίας. Τα σύμβολα σύμπτωσης βοηθούν επίσης τους τυπογράφους να ευθυγραμμίσουν τους τσίγκους των διάφορων χρωμάτων στο τυπογραφικό πιεστήριο. Εναλλακτικά τα σύμβολά αυτά ονομάζονται και σταυροί σύμπτωσης. Για περισσότερες πληροφορίες δείτε το κείμενο "Η διαδικασία παραγωγής Films".

Στιγμή: Η μικρότερη μονάδα μετρήσεως τυπογραφικών και στοιχειοθετικών μηκών, πλάτους,  ύψους γραμμάτων κ.λπ. 6 στιγμές είναι κάτι περισσότερο από 2 χιλιοστά του μέτρου.

Στιγμόμετρο ή στιχόμετρο: Χάρακας μετρήσεως των στίχων. Εμφανίζει   υποδιαιρέσεις στιγμών  και τετραγώνων, προκειμένου να προσδιοριστούν διαστάσεις και μήκη στην στοιχειοθεσία.
 

Στίχος: Μια πλήρης και δεδομένου μήκους αράδα στοιχειοθεσίας.

Τ

Ταμπονογραφία: Η μέθοδος αυτή βασίζεται πάνω σε μη επίπεδες επιφάνειες μικρών διαστάσεων. Η εικόνα εκτυπώνεται αρχικά πάνω σε μια επίπεδη λεία μεταλλική επιφάνεια είτε με μεταξοτυπία είτε με άλλη μέθοδο. Πριν το μελάνι στεγνώσει, ένα μαλακό "ταμπόν" από σιλικόνη έρχεται σε επαφή και παίρνει την εικόνα για να την μεταφέρει αμέσως πάνω στο αντικείμενο το οποίο μπορεί να έχει ανώμαλη ή κυρτή επιφάνεια.

Τετράγωνο: Μονάδα μέτρησης τυπογραφικών μηκών. Ένα τετράγωνο έχει 12 στιγμές και είναι ίσο με 4,5 περίπου χιλιοστά του μέτρου. 

Τίντα (Tint): Συνήθως, τον όρο τον συντάμε όταν πρόκειται να χρωματίσουμε μια επιφάνεια με ένα ποσοστό από ένα πλακάτο χρώμα (Spot Color) Pantone. Στην περίπτωση αυτή, η πλακάτη επιφάνεια εκτυπώνεται με μελάνι ανοικτού τόνου και απαλού χρώματος, χωρίς τονικές διακυμάνσεις και ράστερ. 

Τιράζ: Το πλήθος των εκτυπωμένων αντιτύπων ενός εντύπου.

Τονικές Σκάλες (Color Calibration Bar): Οι σκάλες είναι μια σειρά από μικρά τετράγωνα που δείχνουν μια τονική διαβάθμιση. Τυπώνονται στο περιθώριο όλων των σελίδων του film. Οι σκάλες χρησιμοποιούνται αρχικά από το ατελιέ γραφικών τεχνών για να μετράει την πυκνότητα του ράστερ και στη συνέχεια από τον τυπογράφο για να ελέγχει τους τόνους των χρωμάτων κατά την εκτύπωση.  

Τούμπα: Μέθοδος κατά την οποία τυπώνεται ολόκληρο το τιράζ ενός εντύπου στη μισή ποσότητα του χαρτιού. Η μέθοδος αφορά μονόφυλλα και γενικότερα έντυπα δύο όψεων. Σύμφωνα με την τεχνική αυτή και οι δύο όψεις του εντύπου τυπώνονται ταυτόχρονα στην μια πλευρά του χαρτιού. Στη συνέχεια, με ένα ειδικό γύρισμα του χαρτιού (τούμπα δόντια ή τούμπα γωνία) γίνεται αντίστοιχα η ίδια εκτύπωση και στην άλλη πλευρά του χαρτιού. 
Η τεχνική αυτή απαιτεί αρκετά καλή γνώση στο μοντάζ του τυπογραφικού, ώστε κατά το γύρισμα του χαρτιού, να συμπέσουν οι αντίθετες πλευρές του εντύπου, αντίστοιχα, στην μια και στην άλλη πλευρά του χαρτιού.

Τσακίσματα (Fold Marks): Τα σημάδια αυτά εμφανίζονται μόνο στις δουλειές που απαιτούν διπλώματα (π.χ. δίπτυχα ή τρίπτυχα κ.λπ.). Τα σημάδια των τσακισμάτων πάνω στο film έχουν τη μορφή διακεκομμένης γραμμής. Βρίσκονται  στο περιθώριο της σελίδας του film (συνήθως στο film του μαύρου χρώματος) και προσδιορίζουν το σημείο στο οποίο πρέπει να δημιουργηθεί τσάκισμα το έντυπο.

Τσίγκος: Πλάκα εκτύπωσης στην μέθοδο όφσετ. Λέγεται έτσι γιατί το αρχικό υλικό από το όποιο πρωτοκατασκευάστηκε ήταν ψευδάργυρος (τσίγκος). Σήμερα, υπάρχουν πολλά αλλά μέταλλα πού έχουν υποκαταστήσει τον τσίγκο, όπως αλουμίνιο, η δύο και τρία στρώματα μετάλλων, όπως χαλκός, χρώμιο κλπ. Οι τσίγκοι λέγονται αναλόγως διμεταλλικοί, η τριμεταλλικοί. Για περισσότερες πληροφορίες δείτε το κείμενο "Η διαδικασία παραγωγής Films".

Τυπογραφία ή αλλιώς Υψιτυπία: Η εκτύπωση γίνεται με ανάγλυφη εκτυπωτική πλάκα. Οι προς εκτύπωση περιοχές της πλάκας βρίσκονται στο ψηλότερο επίπεδο. Η πλάκα δημιουργείται από τον ειδικό τεχνίτη μέσα σε ένα μεταλλικό τελάρο χρησιμοποιώντας κινητά τυπογραφικά στοιχεία για τα γράμματα και τις γραμμές και «κλισέ» για τις εικόνες. Η πλάκα προσαρμόζεται στο τυπογραφικό πιεστήριο και για κάθε αντίτυπο που θα παράγει μελανώνεται με ελαστικούς κυλίνδρους και πιέζεται πάνω της το χαρτί. Στα παλαιότερα τυπογραφεία συναντάμε ακόμα τα Όρθια πιεστήρια που περιορίζονται σε έντυπα διάστασης έως 25 Χ 35 εκ. και τα Επίπεδα πιεστήρια για τις μεγαλύτερες διαστάσεις. Αν και στο παρελθόν ήταν η κυριότερη μέθοδος για την εκτύπωση των περισσοτέρων εντύπων, σήμερα ο ρόλος της μεθόδου είναι βοηθητικός και περιορίζεται σε συμπληρωματικές εργασίες όπως αρίθμηση, διάτρηση, κοπή με καλούπι, χρυσοτυπία, γκοφράρισμα κ.α. 

Τυπογραφικό φύλλο:  Τυπογραφικό φύλλο είναι το τυπωμένο και από τις δύο όψεις φύλλο χαρτιού επάνω στο οποίο παρουσιάζεται ένας συγκεκριμένος αριθμός σελίδων. Το τυπογραφικό φύλλο μπορεί να αποτελείται από 4, 8,16, 32 η σπανιότερα 64 σελίδες. Ο αριθμός των σελίδων που περιλαμβάνει ένα τυπογραφικό φύλλο, καθορίζεται από τη σελιδοποίηση του αντίστοιχου εντύπου. Η θέση κάθε σελίδας πάνω στο τυπογραφικό είναι συγκεκριμένη και η σωστή διάταξη των σελίδων πάνω σε ένα τυπογραφικό είναι το αποτέλεσμα της εργασίας που λέγεται μοντάζ. 

Το τυπογραφικό φύλλο είναι το ελάχιστο τμήμα μιας εκτύπωσης, με βάση το οποίο υπολογίζεται η εκτύπωση και γενικά η τιμή του εντύπου. (Για περισσότερες πληροφορίες δείτε το κείμενο "Διεθνείς Διαστάσεις Χαρτιού").

Υ

Υψιτυπία: (βλ. Τυπογραφία) 

Φ

Φιλμ: Το φιλμ ονομάζεται λιθογραφικό ή γραμμικό φιλμ, είναι μια μεμβράνη διαφανής που έχει πάνω στην μια της πλευρά την εικόνα που προορίζεται για εκτύπωση, σχηματισμένη με μαύρη αδιαπέραστη από το φως, πάστα. Το φιλμ, ανάλογα με την μέθοδο εκτύπωσης για την οποία προορίζεται πρέπει να έχει τα κατάλληλα χαρακτηριστικά. Για περισσότερες πληροφορίες δείτε το κείμενο "Η διαδικασία παραγωγής Films".

Φλεξογραφία: Σήμερα η κυριότερη βιομηχανική εφαρμογή της υψιτυπικής (τυπογραφικής) μεθόδου είναι η Φλεξογραφία με την οποία τυπώνονται κυρίως πολλά είδη συσκευασίας όπως σακούλες συνθετικές, τσάντες και κούτες. Βασίζεται σε ελαστικά κλισέ (λάστιχα, όπως συνηθίζεται να αποκαλούνται) που προσαρμόζονται σε κυλίνδρους, μελανώνονται και τυπώνουν.

Φωτομοντάζ:  Σύνθεση αποσπασμάτων φωτογραφιών, προκειμένου όλα μαζί να αποτελέσουν πλασματική εικόνα.

Φωτοσύνθεση: Μηχανική στοιχειοθεσία κειμένων, βασιζόμενη στην αποτύπωση των σχημάτων των τυπογραφικών στοιχείων επάνω σε επιφάνεια φιλμ. Προορίζεται μόνο για εκτύπωση όφσετ ή βαθυτυπίας.

Χ

Χρωμογράφος: Μηχανή αναπαραγωγής αρνητικών φιλμ, από έγχρωμα πρότυπα, κατόπιν διαχωρισμού.

Βιβλιογραφία
«Η βίβλος του QuarkXpress 4» Εκδόσεις Γκιούρδας
«Τεχνικός Οδηγός Offset» Κοσμά Δ. Τσολάκου
«Γραφικές Τέχνες» Γιάννη Σακελλαρίδη
«Εισαγωγή στο Photoshop» Εκδόσεις Κλειδάριθμος
«Desktop Publishing Secrets» R. D. Eckhart, R. Weibel, T. Nace
Περιοδικό CMYK