Οι αρχές του Bauhaus





O όρος Bauhaus ή Μπάουχαους (γερμ. Staatliches Bauhaus ή Bauhaus) αναφέρεται στην καλλιτεχνική και αρχιτεκτονική σχολή που ιδρύθηκε το 1919 από τον Βάλτερ Γκρόπιους στη Βαϊμάρη (Γερμανία).
Αρχικά αποτέλεσε ένα είδος συγχώνευσης της Ακαδημίας Καλών Τεχνών της Βαϊμάρης (γερμ. Grossherzogliche Sächsische Hochschule für Bildende Kunst) με τη Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών της Βαϊμάρης (γερμ. Kunstgewerbeschule).
Το όνομά της προήλθε από αντιστροφή της γερμανικής λέξης Hausbau («οικοδόμηση»).



Λογότυπο Bauhaus


Ο απώτερος σκοπός του Bauhaus ήταν να αποτελέσει μια ενιαία σχολή τόσο στην αρχιτεκτονική όσο και στις καλές τέχνες. Το ύφος της σχολής Bauhaus επέδρασε καταλυτικά στην εξέλιξη της σύγχρονης τέχνης, ειδικότερα στους τομείς της αρχιτεκτονικής και του βιομηχανικού σχεδιασμού (design), ενώ τα έργα που παράχθηκαν μέσα από τα εργαστήρια της σχολής έγιναν αντικείμενα εκτεταμένης αναπαραγωγής. 


Αφίσα από την έκθεση Bauhaus το 1923 στην Weimar



Λειτούργησε σε τρεις διαφορετικές πόλεις της Γερμανίας, στη Βαϊμάρη (1919-1925), στο Ντεσάου (1925-1932) και στο Βερολίνο (1932-1933), υπό την διεύθυνση των Βάλτερ Γκρόπιους (1919-1928), Χάνες Μέγιερ (1928-1930) και Μις βαν ντερ Ρόε (1930-1933) αντίστοιχα. 




Οι αλλαγές στην έδρα και στην ηγεσία της συνδέονταν με αντίστοιχες διαφοροποιήσεις στην πολιτική της αλλά και στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ύφους της. Ανάμεσα στις κεντρικές ιδέες που προώθησε η σχολή, ήταν η χρήση της τεχνολογίας για καλλιτεχνικούς σκοπούς, η απουσία διάκρισης μεταξύ καλών και εφαρμοσμένων τεχνών, καθώς και η αναγκαιότητα της σφαιρικής διδασκαλίας όλων των μορφών τέχνης. 




Επανέφερε τη διδασκαλία σε εργαστήρια, σε αντίθεση με τον τρόπο λειτουργίας των ακαδημιών και στο μικρό χρονικό διάστημα που λειτούργησε, δίδαξαν επιφανείς καλλιτέχνες του 20ού αιώνα, όπως ο Βασίλι Καντίνσκι, ο Γιοχάνες Ίτεν, ο Μαρσέλ Μπρόιερ και ο Πάουλ Κλέε.




Βασικές αρχές 
Βασικά χαρακτηριστικά του Bauhaus ήταν η απλότητα, η λειτουργικότητα και η χρηστικότητα, με ιδιαίτερη έμφαση σε γεωμετρικές φόρμες και στο χρώμα. Η σχολή Bauhaus απέρριπτε κάθε περιττό διακοσμητικό στοιχείο, θεωρώντας πως η ίδια η πρώτη ύλη περιέχει ένα είδος φυσικής και εγγενούς διακοσμητικής ικανότητας. 


Η καρέκλα Wassily, ένα από τα διασημότερα αντικείμενα που σχεδίασε ο Μαρσέλ Μπρόιερ.


Στόχος της σχολής Bauhaus ήταν η αναβάθμιση των προϊόντων μαζικής παραγωγής, όπως τα έπιπλα, αλλά και ολόκληρης της έννοιας της κατοικίας, αν και τάχθηκε αντίθετη στην τάση πλήρους εμπορευματοποίησης, κρατώντας τους καθηγητές που δίδασκαν έξω από τα στενά πλαίσια της παραγωγής, προτρέποντάς τους να θεωρούν το έργο τους έκφραση δημιουργικότητας και τέχνης. 


Wassily Kandinsky: “Joyful Arising” 
Έγχρωμη λιθογραφία από το Bauhaus Master’s portfolio, 1923.
Η βαθύτερη θεωρία πάνω στην οποία στηρίχθηκε και η εκπαιδευτική δομή της σχολής Bauhaus ήταν πως ο τελικός στόχος είναι ένα ολοκληρωμένο και ενιαίο κτίσμα. Με αυτό τον τρόπο, το κίνημα του Bauhaus προσπάθησε να ενοποιήσει την έννοια της τέχνης με τη διαδικασία της παραγωγής, υποτάσσοντας παράλληλα τα τεχνικά μηχανικά μέσα στην ανθρώπινη δημιουργικότητα. Η σχολή αξιοποίησε την ανθρώπινη ατομική προσπάθεια στα πλαίσια μιας βιομηχανικής παραγωγής που στο παρελθόν ήταν απόλυτα τυποποιημένη.



Βασικοί εκπρόσωποι

Βιομηχανικοί σχεδιαστές και αρχιτέκτονες
  • Μις βαν ντερ Ρόε (Mies van der Rohe)
  • Βάλτερ Γκρόπιους (Walter Gropius)
  • Μαριάνε Μπραντ (Marianne Brandt)
  • Μαρσέλ Μπρόιερ (Marcel Breuer)
  • Κρίστιαν Ντελ (Christian Dell)
  • Ludwig Hilberseimer
  • Ιωάννης Δεσποτόπουλος (Jan Despo)
Bauhaus design metal workshop: 
Marianne Brandt, Christian Dell, László Moholy-Nagy, Hans Przyrembel, 
Wilhelm Wagenfeld and others. 

 Ζωγράφοι και γλύπτες
  • Γιόζεφ Άλμπερς (Josef Albers)
  • Γιοχάνες Ίττεν (Johannes Itten)
  • Βασίλι Καντίνσκυ (Wassily Kandinsky)
  • Πάουλ Κλέε (Paul Klee)
  • Γκέρχαρντ Μαρκς (Gerhard Marcks)
  • Λάσλο Μόχολι-Νάγκι (László Moholy-Nagy)
  • Λάιονελ Φάινινγκερ (Lyonel Charles Adrian Feininger)

Δείτε επιπλέον

Πηγές

Σχόλια